2011-06-01 Wikileaks Macedonia: Али Ахмети оценил лошо управување со Груевски

ДУИ: Миjaлков барал етнички судир со Албанците

Политичкиот лидер Али Ахмети, претставник на партијата на албанската етничка заедница во Македонија ДУИ направи силно критичка анализа за управување со земјата пред американскиот амбасадор, станува јасно од дипломатска телеграма од Скопје, од Cablegate, кој е откриен од Wikileaks. Извештајот [09SKOPJE411] е подготвен од страна на Амбасадорот Филип Рикер и е испратен до Вашингтон на 21 август 2009 година.

Амбасадорот е гостување на Ахмети во неговата фарма во планинска област во западна Македонија на 16 август 2009, по повод 8 годишнината од Охридскиот договор (2001 година). Пред него Ахмети го критикуваше премиерот Никола Груевски за застојот во преговорите за името на Македонија и дипломатските односи со Косово. Според Ахмети тоа можеше да им наштети на односите со Србија и Бугарија. Албанскиот лидер побара од амбасадорот да изврши посилен јавен притисок, за да се реши прашањето со името. Од своја страна, амбасадорот забележал дека задкулисните активности може да се поефикасни од јавниот притисок.

Лидерот на ДУИ смета премиерот Груевски за премногу млад и наивен, што се одразува и во донесувањето одлуки.

Ахмети изразил загриженост од влијанието на внатрешниот круг околу Груевски, особено од братучед на Груевски Сашо Мијалков, кој е шеф на тајните служби. Според лидерот на ДУИ, Мијалков има контакти и желба да провоцира "лумпенизирани албански елементи во Македонија", за да предизвика етнички тензии, со што Мијалков да го оправда големи акции против албанската етничка заедница. Занемарување на Мијалков воопшто во однос на етничките Албанци, исто така, било наведено во разговорот.

На овој настан, претседателот Иванов е опишан како "добро момче", но со малку власт и влијание, де факто потчинет на премиерот.

Ахмети бил скептичен и за напредокот на земјата 8 години по Охридскиот договор, како го оценил "меѓу 4 и 5 поени од 10. Според него, етничките Македонци и понатаму да веруваат дека земјата им припаѓа само на нив. Двата најголеми проблемот за албанската заедница, според него, биле дека албанскиот јазик не се користи официјално и етничките Албанци не се претставени еднакво на водечки позиции во владата. При претходната коалиција на ДУИ со СДМС, неговата партија имала контрола на поважни министерства отколку кај сегашната со ВМРО-ДПНЕ, кажа тој. Ахмети верувал дека надминувањето на проблемот со името и влезот во НАТО ќе го олесни решавањето и на меѓуетничките прашања.

Албанскиот лидер не се изјаснува со ласкави зборови за конкурентите од ДПА, Мендух Тачи. Тачи сакал да го замени Охридскиот договор, со нов, уште порадикален договор. Бојкотот во парламентот и повикот од Албанија да стави вето на приемот на Македонија во НАТО, се индикатори за маргинализација на Тачи - рекол Ахмети. Хаотично однесување на Тачи можеше да ја загрози стабилноста на Македонија. Поради овие си ставови Ахмети бил да се состане особено со албанскиот премиер Бериша по неколку дена и бил да му каже дека албанската заедница не ја поддржува иницијативата на Тачи за бојкот на членството на Македонија во НАТО. Поради деструктивизмот на Тачи, по можност пред него бил лидерот на Нова Демократија Имер Селмани, кој претставувал "конструктивна и разумна опозиција. Покрај тоа, Селмани бил и многу близок со Груевски и двајцата разменувајќи домашни посети.

Интересен е и погледот на Ахмети на верските прашања во Македонија. Тој изразува јавно несогласување со политиката на премиерот да се градат цркви и да се издигнуваат нови верски симболи. "Во Македонија има повеќе цркви и џамии, отколку верници", резимира албанскиот лидер. Според Ахмети државните пари може да се користи поефикасно за други јавни проекти. Критично е и изјавата за лидерот на Исламската заедница во Македонија Сулејман Реџепи, кој според него бил "се друго, но не и верник" и претставувал "Бирократијата на Господ".

Како пример за подобро користење на буџетските средства Ахмети споменал проектот за создавање на голем универзитет во Тетово за соединувањето на двата постоечки. Овој иден Универзитет би требало да биде на државна издршка, но и со голема меѓународна поддршка. Ахмети, исто така подготвил проект со градоначалниците на 6 општини јужно од главниот град Скопје за чистење на загадените реки и езера, кои се во популарни туристички зони во Македонија. На Рикер беше предложено да се состане со градоначалниците, заедно со евроамбасадорот Ерван Фуере, со цел да им помогнат. Американскиот амбасадор не се ангажирал.

2011-06-03 Wikileaks: Владата во Скопје поттикнува "атмосфера на страв"

Македонската влада на премиерот Никола Груевски и неговиот внатрешен круг систематски го користи правниот и репресивен апарат на државата, за да ги исклучи неистомислениците, открива американски дипломатски извештај добиен од Wikileaks и дели со Bivol.bg и EurActiv.com

Позадина

Тајните Извештаи на САД, добиени од EurActiv и сајтот за истражувачко новинарство бивол, кој објавува ексклузивни материјали на Wikileaks за Балканот, содржат информации за Груевски и неговото опкружување од владејачката партија ВМРО-ДПМНЕ, кои создаваат "атмосфера на страв" во земјата кандидат за Европската унија.

Филип Т. Рикер, амбасадор на САД во Скопје од септември 2008-ма година, пишува во извештаите од декември 2009-та, дека Груевски ги користел сеопфатните обвиненија за злоупотреби, против официалните членови на македонската политичка елита.

"Јавни апсења, притвори или истраги на сегашни и поранешни министри, партиски членови и членови на опозицијата.Ги постави под притисок македонските политичари да се воздржат од предизвици и критики кон владата на Груевски", пишува Рикер.

Дипломатите на САД во Македонија, исто така, го информираат Вашингтон дека до нив стигнале поплаки од невладини организации, чии членови биле повикани од полицијата на застрашувачки "информативни разговори".

"Покрај тоа, овие тактики се прикажани на македонската јавност како храбри напори на владата да се справи со корупцијата, а со тоа се оправдува јавната поддршка за овие злоупотреби", пишува амбасадор Рикер.

Повеќе пати во програмата, дипломати на САД велат дека известувањето на јавноста и битките со неговите противници во медиумите, Груевски успеал вешто да го одвлече вниманието на јавноста од сопствената неможност да продолжи по "прашањето за името" - долгиот спор со Грција околу името на државата, што е идентично со тоа на најсеверната грчка покраина.

"[Груевски] и понатаму инсистира на референдум за да е избегне личната одговорност за еден историски компромис", објави во Вашингтон Американската амбасада.

Според дипломати од Европската унија едно националното гласање за компромисно име има неважечка шанса за успех, особено се имаат во предвид националистичките идеи на ВМРО-ДПНЕ и нивната антикомпромисна позиција, која се контролира од страна на владините медиуми кои треба да е заштитуваат.

Покрај тоа, Груевски е опишан како политичар кој не е заинтересиран за вистински реформи кои се потребни за да се продолжи на патот кон интеграцијата во Европската унија. Груевски дури и се противи на давањето независност на судството, во голема мера контролирано од него самиот.

Корупција во опкружувањето

Дипломатите на САД сметаат дека различни домашни лица околу Груевски се корумпирани. Во тој контекст јасно се споменати шефот на разузнавањето Сашо Миjалков, братучед на Груевски, како и министерот за транспорт и врски Миле Јанакиески. Поконкретно дипломати на САД цитираат обвиненија според кои Миалков е поврзан со корупциски скандал за продажба на Двокатни автобуси произведени во Кина.

Истовремено, амбасадата на САД гледа со доверба на неколку "чисти" македонски политичари, кои станале жртви на репресиите на Груевски.

Меѓународно најдобро Познато име меѓу наведените, е тоа на поранешниот министер за европски прашања Ивица Боцевски, кој се повлече во јули 2009, откако сфатил дека Груевски никогаш не сакал реформи во областите како што е независноста на судството, велат документите.

Еден од многуте примери за манипулација на судството за политички цели е случајот на поранешниот менаџер на македонскиот здравствен фонд Георги Тренкоски, сопартиец на Груевски и политичар со чиста репутација.

Според амбасадата на САД Тренкоски ја изгуби поддршката на Груевски, бидејќи зборувал отворено. Тренкоски беше уапсен јавно и обвинет за злоупотреба на службата. Како што се реализира добро познатата практика, апсењето се случи во присуство на новинарите од медиумите блиски до власта..

Според законот, во Македонија постои можност за определуване на притвор за период до 180 дена, а судиите имаат можност да го продолжат рокот на притворот до 30 дена. Некои судии се пожалија на дипломати на САД, дека биле ставени под притисок од владата, за да наметнат максималниот можен период на притвор, во очигледен обид да се уништи нечија политичка репутација.

Слаѓана Тасева, шеф на невладината организација Транспаренси интернешнл во Македонија, се пожалила на дипломати и пред медиумите дека била малтретирана од полицијата поради нејзиното работење и нејзините критики кон владата. Документот наведува и други невладини организации, кои се со истите тврдења.

Албански проблеми

Извештаи од САД исто така известуваат за се повеќе мегуалбански раздори во Македонија. Мендух Тачи, лидер на Албанската демократска партија, официјално се залага за нов меѓуетнички договор кој ке го замени Охридскиот рамковен договор, предупредуваат дипломатите на САД.

Наводно, Тачи повика на консензус за донесување на одлуки од страна на владата. Во пракса тоа значи дека Албанската демократска партија ке добие право на вето, и цел албанскиот јазик да стане официјален јазик како што е и македонскиот, и една од највлијателните политички позиции (премиер, претседател, портпарол) секогаш да се извршува од Албанец.

2011-06-04 WikiLeaks: Македонските избори: Владејачката партија победи - земјата губи

Претходните парламентарни избори во Македонија, одржани на 1.07.2008 годин.поминаа, со голем број груби прекршоци. Набљудувачите констатирале дека победата на владејачката и тогашната партија ВМРО-ДПМНЕ била постигната со цената на заплашување и насилство врз гласачите, со измами, со ставање на повеќе гласачки ливчиња од едно лице, или гласачки ливчиња од името на непостоечки гласачи. Терминот кој е употребен во извештајот на Американската амбасада од Скопје [08SKOPJE359] е "ballot-stuffing", што буквално значи "филовите со гласачки ливчиња" и е познат од средината на 19 век во САД, како едно од средствата за манипулација на резултатите од раните години на демократските општества и такви во примарената фаза на својот развој. И покрај повиците на меѓународната заедница и медиумите за слободни и фер избори и осудата на непопреченото спроведување, гласањето во Македонија е прогласено за нормално и законско од власта.

Во програмата детално се опишуваат случаи на убиства во изборниот ден, како и такви на попречување на граѓани да го искористат законското право на глас. Други биле директно заплашувани, откако побарале контакт да се пожалат на меѓународните набљудувачи. Амбасадорката, Џилијан Миловановиќ опишува и ги пренесува потреснате услови, поминаа изборите за парламент пред 4 година - масовно полнење на гласачки ливчиња и согорување на неудобни билтени; употреба на оружје; физички напади врз набљудувачи и државните службеници вклучени во изборите; уништување на цели изборни гласачки кути и гонене на меѓународни и локални набљудувачи на изборите, групни и семејни гласања и сл.

"Неколку часа по завршувањето на изборниот ден Водачот на владејачката ВМРО - Груевски, рече дека изборите се "огромна победа за целата земја", се вели во извештајот на Миловановиќ. Ова мислење било кажано и во Триумфалниот говор на коалицискиот партнер Тачи, кој ги определил резултатите од спроведените така избори, како "најслаткиот победа". За разлика од владејачките, лидерот на ДУИ Али Ахмети изрази дијаметрално спротивно мислење, како го вика изборниот ден "крвава бања". Токму цврстата интервенција на Амбасадата е принудила властите да го уапсат Агим Красниќи, кој подоцна служи како откуп за сите злосторства.

Генерално изборите во Македонија се оцени како расипани и неодговорни на европските барања за демократија. Претпоставката на слична изборна практика е утврдено како пречка пред идното членство на земјата во ЕУ и НАТО.

Груевски сака целата власт

Само еден месец по изборите Миловановиќ испрати извештаи [08SKOPJE438] дека има доверливи информации од различни извори, дека Премиерот Груевски има намера да го промени Уставот на Р. Македонија и да го укине директното избирање на државата од народот. Програмата е со високо ниво на тајност SECRET / / NOFORN. Од напишаното се разбира, дека Груевски се обидува да протурка измени со кои сака да ги укине дирекното гласање за претседател и да го префрли во овластувањата на парламентот, каде што има парламентарно мнозинство. "Како со акција ќе го прекини јавниот избор на Претседателската институција, едена од ретките не коректни и биланси на владата во оваа млада демократија", размислува амбасадорката на САД. Таа признава дека тоа е долгогодишна цел на Груевски, кој со 82 пратеници веќе може да се постигне такво централизирање на власта во своја полза. Американската мислење е дека овие планови ќе а поткопаат демократијата во Македонија, а големата концентрација на власт во владејачката партија ќе и овозможи да наименуваат свои луѓе на клучните позиции, како Началник на штабот за одбрана, што ќе го ослабне цивилно-воената поделба во Министерството за одбраната. Според Американците, последиците ќе бидат фатални за целиот социјален развој на земјата. "Отстранување на директно избран претседател и натамошно ограничување на неговата независност, ќе го расчисти патот за моно-партискиот систем, која може да дејствуваат без оглед на опозициски политички ставови.", Предупредува Миловановиќ.

Таа инсистира пред Стејт департментот за политички инструкции и извршување на политичко влијание врз владејачката коалиција од страна на САД, за да се спречат слични тоталитарни амбиции на Груевски во повој. Јавно притисок имало и благодарение на авторитетот на САД, актуелниот Премиер на Македонија, се уште не стана официјално во диктатор од латино-американски тип.

Црвенковски - бескрупулозните, Иванов - слаб и наивен

Наследникот на Џилијан Миловановиќ во Скопје, Филип Рикер, прави темелно анализа на претходниот Претседател Бранко Црвенковски, чиј 5 година мандат истекува на крајот на мај 2009 година [09SKOPJE201]. Прави впечаток значењето што Амбасадата обраќа на лидерот на Социјалистичката партија и оценката која му е дадена: искусен и флексибилен политичар, многу спротиставени на политиката на Груевски и во исто време доволно бескрупулозните за да освои популарност со демагошки позиции. Црвенковски е самопрезентерец се и се прилагодува кон сите политичко-општествени трансформации. Тој е споредба со својот наследник Ѓорѓе Иванов - кој стои на другата крајност на политичката парадигма, според Рикер - зависен, наивен и удобен на премиерот Груевски.

Црвенковски е претставувал своите ставови за успешна македонска политика како "Трикрако столче", се наоѓа стабилност во 3-те темелот: етнички мир, економија и меѓународно учество. Тој отворено изјавувал дека Груевски не успеаја и во трите.

Спорот за името и евро-антланската интеграција

Претседателот Црвенковски генералено мисли за стратешки за името на премиерот Груевски, и со нашите совети кои го охрабруваат Груевски да не кажува "НЕ" на предлозите на Нимиц", забележува Амбасадорот Рикер. Од текстот се разбира, дека од разговорите водени со Претседателот на Македонија на дипломатско ниво, беше споменато дека Груевски, всушност, не сака да го реши спорот со Грција за името, туку да ги "замрзне" преговорите. Бранко Црвенковски признал дека бил разочаран и шокиран од скандалозното преименување на Аеродромот во Скопје на "Александар Велики". Тој раскажал пред амбасадорите дека веднаш откако слушнал за овие намери, и го прашал министерот за надворешни работи Милошоски, и тој исто така бил шокиран од веста. Откако сепак Милошоски разбрал дека Груевски приватно донесл одлука за промена на името, веднаш си го сменил мислењето.

Особено критично лидерот на СДСМ се изразил за т.н.. политика на Груевски: "Ние можеме да се справиме и без НАТО", предупредувајќи дека таквиот популизам не е корисна за Македонија од аспект на евро-атлантската интеграција. Од зборовите на претседателот, станува јасно дека политиката на Владата на Груевски дејствувала за алтернативен развој на Македонија надвор од ЕУ и НАТО, што е во основата на голем историски неуспех. Во основата на таквите "изолационистичка" ставови стоел Груевски, но Антонио Милошоски, исто така, полнење масло во огнот. На уво, Црвенковски му сподел на Рикер, дека го сметал Милошоски за попаметни од Груевски, подоцна бил изненаден и разочаран од трендот на Министерот за надворешни работи да е поголем "Груевски" од самиот Груевски во неговиот "изолационизам" и реакционерна политика.

Обраќајќи сериозно внимание на економските проблеми на државата и Распрскувањето на милиони за споменици, повторно во приватен разговор со амбасадорот, станало прашање како Груевски го "дои буџетот" во свој интерес, преку два главни протоколи. Едниот бил со братучеди му - браќа Миjалкови - Сашо / шеф на тајните служби / и Владимир / советник на шефот на царината Ванчо Каргов /. Другиот дел за одливот на државни пари е преку вицепремиерот и претставник на ММФ - Зоран Ставрески, заедно со претседателот на државниот електросистем - ЕЛЕМ.

Не на последно место во разговорите е посветено внимание на меѓуетничките односи, кои се многу деликатни токму во Македонија. Не се прави доволно за да се запре зголемувањето на етничките тензии, а во исто време се храни конфликти од Груевски, вклщчително и м / у завојуваните албански партии, со цел нивно полесно манипулирање.

Наследникот

Георги Иванов е определен директно како безличен политичар, без харизма. Премногу "академски", Иванов нема присуство на маса "и е без искуство во меѓународните преговори и пред странски соговорници. Во средби со амбасадорот, тој речиси и да не зборувал, а само кимал со глава. Ова впечаток за Ѓорѓе Иванов, го изразил и Али Ахмети, кој дури и како коалициски пратнер на Груевски го споделил со Амбасадорот Рикер доста лицемерни факти за владејачката партија. / линк /

Во извештајот треба резиме за политичката иднина на Црвенковски, по заминувањето на претседателската функција и очекуваните проблеми кои може да има тој како опозиција на диктаторски методи на Груевски / можност од притвор, или економски репресии /. Предизвиците кои очекуваат овој политичар во партиско и личниот однос, исто така, раскажаното во детали, што говори дека дефинитивно тој е предмет на разгледување на Владата на САД. Програмата завршува неслучајно со заклучок дека "Црвенковски е клучен играч, пред и по независноста на Македонија. Тој ќе биде една важна сила во македонската политика. Американците не кријат дека очекуваат токму од социјалистите да е турка евроатланската интеграција, ако се кренаа од пепелта во пораз. Спорот за името со Грција, исто така би претрпел одличен напредок, се наведува во анализата. "Црвенковски е искусен политичар и стратег и е решен да успее, а има и потенцијал да се опорави", завршува извештајот за поранешниот Претседател на Македонија и главен противник на Владата на ВМРО.

Коментар на Биволъ

Од направените анализи на ситуацијата во Македонија, се наметнува заклучок дека земјата се управува со цената на политички и полициски репресии, како и со цената на изборни нерегуларности. Управувањето на ВМРО и коалициските партнери не води државата на патот на евро интеграцијата и членството во НАТО, а ја вклучени во продлабочување се меѓународно изолација и демократски рестрикции внатре. Тотално преместување на насоките во политичкиот спектар се докажува од апсурдноста дека прогласувањето како "десна" партија ВМРО-ДПМНЕ, се јавува како сила, која наскоро влече општеството назад кон реминисценции од времето на соц. времето, а "левицата" СДСМ се припознати од американската политика, како реформатори и евро-ориентирани политичари, со про-НАТО-вска реторика и размислување. Вовлечена во тешка криза на ступор во меѓународното признавање, во комбинација со продлабочување се обиди за централизирање на власт и корупциски практики, Р. Македонија останува без јасна перспектива за развој во идно време и без нацртајте стратегија за зачувување на својот етнички и државен интегритет.

И покрај обидите во Македонија, како и во Бугарија, да се негира и минимизираше извештаите на американската дипломатија собрани во Cablegate - тие се факт. Најважно е дека нивната валидност не е демантираа и ставена под сомнение ниту еднаш од официјалните институции на САД, без оглед какви тешки вистини откриваат. Реакциите на владејачката партија ВМРО-ДПМНЕ во Македонија дека програмата се "фалсификувани", дека не може да се верува на проектот "WikiLeaks" - е комични и буди барем недоумица. Како доказ за автентичноста на американските извештаи можеме да го примениме Аватарот на самите Греми во веб-сајтот на WikiLeaks.ch, како и порака на профилот на Wikileas во социјалната мрежа Twitter. Слободните толкувања за учество на грчки, бугарски, американски и сите други безбедносни служби во правела заеднички сценарио против Владата на Груевски, предизвикуваат насмевка. Придаваме тоа на неизживения уште стар синдром од помината епоха на комунизмот, кога непријателот демнат од секаде, а најмногу од внатре и од под кревето.

Wikileaks: MACEDONIA: COUNTRY TEAM ASSESSMENT FOR PROCURMENT OF NVDS AND CLOSE COMBAT OPTICAL DEVICES

Депешата [10SKOPJE9] од 6 јануари 2010 година испратена од скопската амбасада, напишана од Навратил (NAVRATIL), се води како некласифицирана и има наслов:

MACEDONIA: COUNTRY TEAM ASSESSMENT FOR PROCURMENT
OF NVDS AND CLOSE COMBAT OPTICAL DEVICES

САД донираат 80 уреди за ноќно гледање (Night vision devices - PVS-17A - 80) и 80 оптички уреди за блиски борби (Close combat optical sight - M68- 80) за поддршка на македонските воени сили кои се дел од Вермонтската национална гарда во Авганистан.

Донацијата е со цел да и се помогне на македонската армија (АРМ) во рамките на ИСАФ (интернационалните безбедносни сили) во Авганистан.

Според депешата, овие уреди не влијаат на воените сили во земјата, ниту ќе предизвикаат реакција од соседите. Нивната донација ќе им помогне на македонските сили во идентификување на пријателските воени трупи на САД и НАТО. Македонија веќе поседува III NVDs, и има безбедносно знаење и процедури потребни за работа со овие уреди, па тие не претставуваат ниту внатрешна закана. За работата со овие уреди ќе биде потребен само 10-дневен тренинг на 2 до 3 лица во земјата, а ќе го изведе регуларниот состав на САД во земјата. За оваа донација не се потребни дополнителни средства од земјата, бидејќи U.S. FY10 NDAA section 1206 authority ги донира уредите.

Wikileaks: MACEDONIA: POST SUPPORTS 1206 PROPOSAL FOR EMBEDDED OPERATIONAL MENTOR AND LIASON TEAM (OMLT) EQUIPMENT SET

Депешата [10SKOPJE8] од 6 јануари 2010 испратена од скопската амбасада, како некласифицирана, а напишана од NAVRATIL има наслов

MACEDONIA: POST SUPPORTS 1206 PROPOSAL FOR EMBEDDED OPERATIONAL MENTOR AND LIASON TEAM (OMLT) EQUIPMENT SET

Амбасадорот го поддржува барањето на Македонија за FY10 - "Embedded Operational Mentor and Liaison Team (OMLT) Equipment Set за единиците распоредени во ИСАФ мисијата во Авганистан. Македонија во моментот има 163 војника кои служат во ИСАФ, а до 1 април 2010 ќе распореди уште 79 војника како дел од Вермонтската национална гарда.

Wikileaks: Macedonia-Greece name issue Амбасадорот до Друцас: покажете му на Вашингтон дека можете

Депешата [10ATHENS77] од 3 февруари 2010 е напишана во амбасадата во Атина, класифицирана е како тајна (secret), потпишана е од амбасадорот Daniel V. Speckhard а има наслов:
Амбасадорот до Друцас: покажете му на Вашингтон дека можете

Кратко резиме:
На средбата од 20 јануари помеѓу амбасадорот Speckhard и грчкиот министер за надворешни работи Димитри Друцас, американскиот амбасадор го предупредил Друцас дека мора да му покаже на Вашингтон дека е способен да се соочи со отворените регионални проблеми. Тој го советувал да се подготви да зборува за деталите околу Македонија; какво решение Грција може да понуди за Кипар, и за Турција. Друцас рекол дека се надева оти Вашингтон гледа дека Папандреу прави напори во грчко-турските односи, а како и во случајот со Турција, така и со Македонија, Папандреу се обидува да воспостави лични односи за да се решат споровите. Турција останува приоритет во надворешната политика, а грчката порака до Македонија пред ЕУ средбата во декември била дека „се подготвени, ако и другата страна е подготвена“, но не виделе вистински напор од Македонија за изнаоѓање решение. Друцас ги опишал средбите со македонскиот министер за надворешни, Милошоски, како пријателски и топли. Рекол дека ако треба да испрати само една порака до Скопје, тоа би било да се избегнуваат јавни изјави кои ќе ги нарушат билатералните односи.

Wikileaks: Американските сенатори го побрзуваат Груевски за проблемот со името

Кратко резиме:

Премиерот Груевски пред американските сенатори Воинович и Шахин ја повторил својата доследност за решавање на спорот со името и членството во НАТО, но истакнал дека спорот зависи од поддршката на интернационалната заедница и Америка, како и дека секое решение за проблемот со името мора да помине на референдум. Сенаторот Воинович, кој неодамна имал средба со грчкиот премиер Папандреу, го истакнал приоритетот во брзото решение со името, поради економската криза во Грција која го одвлечкува тамошното внимание од проблемот со името.

Опсежна содржина на депешата:

Во депешата [10SKOPJE77] се сумира средбата на американските сенатори Воинович и Шахин со премиерот Груевски околу проблемот со името. Премиерот Груевски ги подвлекол заложбите на македонската Влада за Евро – атлантските интеграции и неговите напори да стигне до грчкиот премиер Папандреу. Сенаторите Воинович и Шахин ги пофалиле македонските напори за градење мултиетничка држава и изразиле благодарност од американска страна за учеството на Македонија во Авганистан. Тие истакнале дека Македонија и Грција треба брзо да стигнат до решение за проблемот со името.

Сенаторите Џорџ Воинович и Џин Шахин на 17 февруари 2010 имале кратка средба со амбасадорот Рикер и неговиот тим, а потоа и со премиерот Груевски. Груевски изразил благодарност до американската Влада за поддршката до Република Македонија кон членството во НАТО и ги уверил сенаторите дека останува доследен на решавање на спорот со името и членство во НАТО.

Премиерот Груевски рекол дека го контактирал грчкиот премиер Папандреу по телефон и му понудил средба кога и да му одговара на грчкиот премиер. Груевски рекол дека сака проблемот со името да се реши во првата половина на 2010, но истакнал дека без поддршка на интернационалната заедница и особено Америка, тоа нема да биде возможно. Изразил жалење дека Грција „сака да го промени нашиот идентитет“. Рекол и дека секое решение за проблемот со името мора да помине на референдум.

Сенаторот Воинович истакнал дека од неговата скорешна средба со грчкиот премиер Папандреу било јасно дека тој покажува разбирање за значењето од брзото решавање на спорот со името, и тоа создава можност за Груевски. Сенаторот изразил загриженост дека политичките проблеми на Грција поради економската криза, може да го одвлечкаат вниманието од проблемот со името, што брзото решение со името го прави уште поважно.

Воинович ја прегледал депешата.
Рикер

Wikileaks: Евро-атланските напори остануваат блокирани

Депешата [10SKOPJE64] од 11 февруари 2010 година (некласифицирана) ја напишал амбасадорот Рикер од скопската амбасада и во неа ги сумирал разговорите што ги имал со конгресменот Померој при неговата посета на Република Македонија под наслов:

Евро- атланските напори остануваат блокирани

Кратко резиме:

Амбасадорот Рикер на конгресменот Померој му рекол дека 1. американската долгорочна цел е Република Македонија да биде дел од ЕУ и НАТО, но интеграции се во застој поради проблемот со името; 2. Земјата има затегнати меѓуетнички односи; 3. Во земјата има проблеми со владеењето на правото, и со корупцијата; 4. Спори економски реформи.

Опсежна содржина на депешата:

Американската политика кон Македонија останува конзистентна во барањето земјата да се интегрира во ЕУ и НАТО, и да биде стабилна, мултиетничка демократија. Земјата има повремено изолирано албанско малцинство кое е 25% од населението, домашниот пазар е ограничен, па земјата може да има долгорочна стабилност и просперитет само ако влезе во НАТО и ЕУ. Програмата на УСАИД во Македонија требало да заврши во 2011, но се планира да продолжи најмалку до 2015.

Евро-атланските интеграции на земјата се запрени поради проблемот со името со Грција. Атина го блокирала заедничкото решение на НАТО во Букурешт (април 2008) да и понуди на Македонија членство во НАТО, а ја спречила и ЕУ да отвори преговори за пристапно членство во декември 2009. Проблемот со името останува и покрај американските и европските дипломатски напори на двете страни, активност на медијаторот, Метју Нимиц, и директните разговори помеѓу премиерите Папандреу и Груевски. Дополнително одмогнало што и македонската и грчката страна во проблемот со името го внеле суштински нерешливото прашање за македонскиот „идентитет“.

Македонија е со години лојален сојузник во интернационалните мировни мисии. Од 2002 година вкупно 1264 македонски трупи служеле во ИСАФ програмата во Авганистан, а 490 трупи во Ирак до крајот на 2008. Во 2010 македонскиот придонес за ИСАФ бил речиси дуплиран и според број на жители, Македонија е во првите пет од 42-те земји членки на ИСАФ. Дополнително, Македонија има мал контингент за поддршка на ЕУ мировните мисии во Босна и Херцеговина, КФОР и во мисијата на ОН во Либан.

Македонија назадува зад остатокот од поранешната Југославија во транзицијата кон пазарна економија. Земјата одржува макроекономска стабилност со ниска инфлација, но не може да привлече странски инвестиции. Делумните причини се: директното политичко влијание во судските и политички - мотивираните процеси, корупцијата, недоволната имплементација на реформите и недоволната активност на Владата дури и кога има потенцијални странски инвеститори.

Премиерот Груевски владее од 2006 и се уште има релативна популарност (делумно заради слабата и дискредитирана опозиција), но е неспособен или не сака активно да ги прифати предизвиците за интеграции. Иако Груевски ја има најголемата албанска партија ДУИ во коалициската влада, се уште се отворени прашањата за употребата на македонскиот и албанскиот јазик и недоволните средства во албанските делови од земјата. Иако поделен, албанскиот политички спектрум сака членство во НАТО (и помалку во ЕУ). Ахмети е подготвен да чека, но не засекогаш.

Wikileaks: Евро-атланските напори остануваат блокирани

Депешата [10SKOPJE53] (некласифицирана UNCLASSIFIED), испратена од скопската амбасада и напишана од амбасадорот Рикер на 5 февруари 2010 во која американскиот амбасадор Рикер ги брифира сенаторите Воинович (Voinovich) и Шахин (Shaheen) за состојбите во Република Македонија е ИДЕНТИЧНА на содржината на депашата [10SKOPJE64] во која амбасадорот Рикер го брифира конгресменот Померојза состојбите во Република Македонија!

Wikileaks: Иванов: подготвени сме да ги жртвуваме македонските војници заради стабилизацијата на Авганистан

Кратко резиме:

Според депешата [10SKOPJE75] од 22 февруари 2010, откако бил известен дека учеството на македонските војници во Авганистан се соочува со поголеми ризици, претседателот Иванов истакнал дека македонските војници се подготвени за поголеми ризици и загуби во Авганистан, но од американските партнери побарал да се подготви стратегија за одговор кон домашните медиуми и кон јавноста околу можните загуби во Авганистан.

Потребата од стабилизација на Авганистан, според Иванов, е важна за Македонија поради две работи: (1) можноста авганистанските екстремни и радикални елементи да се префрлат во Западен Балкан; (2) поради опасноста од движењето на дрогите од Авганистан кон Европа. Воедно, претседателот Иванов ја истакнал својата разочараност од несериозниот пристап на некои европски лидери кон предизвиците на авганистанската безбедност.

Опсежна содржина на депешата:

Генерал мајорот Дубие од Националната гарда на Вермонт ја посетил Македонија од 13 до 17 февруари 2010. Од 1995 Националната гарда на Вермонт е државен партнер на Македонија под програмата за Државно партнерство на бирото за национална сигурност. Целта на посетата била да се дискутира за заеднички воен распоред на 86-тата Infantry Brigade Combat Team (IBCT) со елементи на македонските воени сили во Авганистан со почеток на 27 февруари 2010. Генерал мајорот Дубие се сретнал со претседателот Иванов и со министерот за одбрана Коњановски. Се дискутирало за распоредот на 79-те војници од македонскиот контингент, consisting of a Ranger platoon, кои кон крајот на март 2010 требало да се соединат со Националната гарда на Вермонт во Авганистан. 9-месечниот престој на македонските војници требало да го подигне македонското ISAF учество за 242 војници, а 86-тата IBCT, заедно со македонскиот контингент во него, да биде подготвен за цел спектар операции во регионалната команда Исток. Генерал мајорот Дубие го известил претседателот Иванов дека македонското учество во Авганистан го менува фокусот од тренирање и мониторинг, кон партнерство и цел спектар заеднички операции, воедно известувајќи го претседателот Иванов дека ситуацијата во Авганистан е сериозна и дека македонските војници може да се соочат со сериозен ризик.

Претседателот Иванов, во консултациите со воениот врв, истакнал македонските војници се подготвени за учество во воените акции и дека е свесен дека оваа мисија ќе биде со поголем ризик од претходните. Претседателот Иванов истакнал дека е потребно да се подготви теренот за можните ризици: брзо да се координираат и да се разменуваат информации, за Владата да биде подготвена за реакциите од медиумите и од јавноста по повод можните загуби во Авганистан. Исто така од Вермонтската гарда и од македонскиот армиски врв побарал да се подготват процедури за известување за загубите.

Претседателот Иванов истакнал дека стабилизацијата на Авганистан е важна за македонската национална безбедност поради две работи: (1) опасноста дека екстремните и радикалните елементи од Авганистан може да се префрлат во Западен Балкан. (2) Друга причина за потребата од стабилизација на Авганистан, според претседателот Иванов, е движењето на дрогите од Авганистан кон Европа, што е од особена грижа за Македонија. Воедно, претседателот Иванов истакнал дека е разочаран од несериозниот пристап на неименуваните европски лидери кон предизвиците во авганистанската безбедност.

Амбасадорот Рикер го известил претседателот Иванов дека неговото писмо до американскиот претседател Обама со поддршка за новата стратегија во Авганистан била многу добро примена. Владата на Америка ја цени македонската поддршка и заедничката работа е најдобар пристап во решавање на глобалните безбедносни предизвици.

Министерот за одбрана Коњановски рекол дека распоредувањето на војниците во Авганистан е најзначаен чин во неговото министерство и дека за него, тој има целосна поддршка од Владата и од Парламентот. Свесен е за ризиците, но уверен дека војниците имаат добар тренинг. Спомнал дека на маргините на НАТО министерскиот самит во Истанбул на кратко се сретнал со секретарот за безбедност Гејтс и гордо известил дека Гејтс му честитал за придонесот на македонските војници, како и дека Македонија треба што поскоро да се зачлени во НАТО. Известил и за плановите на Министерството да се реновира зимскиот воен центар на Попова Шапка.

Амбасадорот Рикер му спомнал на министерот Коњановски дека по распоредот на војниците, според техничкиот договор со Централната Команда на САД Македонија треба да ја продолжи ротацијата со следната американска бригада која ќе ја замени Вермонтската 86-та, а мајорот Дибие дал индикации дека тоа ќе биде бригадата од Ајова. Министерот Коњановски му кажал на амбасадорот дека Владата ќе ја го земе предвид ова ротација, но дека се’ уште ништо не е донесено како одлука.

Амбасадорот и министерот Дубие му се заблагодариле на министерот Коњановски за сегашните и претходните акции во Ирак и Авганистан.

Рикер

Wikileaks: Лидерот на ДУИ, Али Ахмети, за тензијата во коалицијата и за проблемот со името

Депешата [10SKOPJE52] испратена од скопската амбасада, напишана од амбасадорот Рикер на 4 февруари 2010 година, класифицирана како доверлива (Confidential), е со наслов:

Лидерот на ДУИ, Али Ахмети, за тензијата во коалицијата и за проблемот со името

Кратко резиме:

Лидерот на ДУИ, Али Ахмети, на средбата на 19 и 20 јануари 2010 год. му кажал на амбасадорот Рикер дека нема напредок во проблемот со името и дека постои конфликт во коалицијата поради разнишаните меѓуетнички односи. Ахмети истакнал дека грубото инсистирање на Груевски околу македонскиот идентитет го повредува ДУИ и дека етничките Албанци не се задоволни од коалицијата на ДУИ со Груевски. Иако фрустриран, Ахмети немал намера да ја напушти Владата, а спомнал дека неговата прва средба со претседателот Иванов била позитивна и прагматична.

Опсежна содржина на депешата:

Амбасадорот Рикер се сретнал со претседателот на ДУИ, Али Ахмети и со неговиот заменик, Абдулагим Адеми (Abdulaqim Ademi) на 19 и 20 јануари во Тетово. Ахмети рекол дека решавањето на спорот со името е централно за етничките Албанци, а воедно посочил дека Груевски го бомбардира македонското гласачко тело со пропаганда за идентитетот, заради што според анкетите има голема поддршка. Обратно, поддршката за ДУИ на локално ниво во последните шест месеци паднала за 4 проценти (од 12 на 8), што според Ахмети е резултат на неспособноста на премиерот да го реши проблемот со името. Амбасадорот Рикер истакнал дека во интернационалната заедница расте загриженоста дека Македонија не е вистински посветена на решавање на проблемот со името, и дека и Македонија и Грција треба да преземат чекори во следните шест месеци. Ахмети се согласил дека овој период е критичен и инсистирал дека притисокот треба да се насочи кон Груевски. Сепак, Ахмети не бил подготвен да постави датум по кој ДУИ би излегла од коалицијата ако не се постигне напредок со името, сметајќи дека излегувањето од коалицијата само би и наштетило на земјата. Ахмети на Рикер му ја пренел поплаката на Груевски дека Грција инсистира идентитетот и јазикот да бидат вклучени во преговорите и дека промената на името на земјата во пасошите би повлекла промена во Уставот. Рикер изјавил дека овие претпоставки ги смета за неточни.

Ахмети смета дека политичката тактика на опозициониот водач, Црвенковски, само го попречува Груевски да го реши проблемот со името, сметајќи дека Црвенковски создал политичко сценарио за „ничија победа“ за Груевски, во кое ако Груевски не го реши проблемот со името, ја загрозува иднината на земјата; а ако го реши: тој го продава македонскиот идентитет. Ахмети го смета раздорот помеѓу СДСМ на Црвенковски и ВМРО на Груевски е поголемо одошто меѓу албанските партии. Ахмети верува дека албанските партии имаат можност да се обединат за да го решат спорот со името, тие ќе ги надминат своите моментни разлики, но дека такво обединување му се чини невозможно за СДСМ и ВМРО. Затоа, Ахмети смета дека „Владата на единство“ "Government of Unity" не е опција за решавање на проблемот со името.

Ахмети истакнал дека најголем раздор во меѓуетничките односи во моментот претставува предлог-законот со кој македонскиот јазик станува задолжителен во основното образование во малцинските заедници. Овој закон, според него, предизвикува реакција кај Албанците бидејќи ги поттикнува албанските спомени од заедничкото југословенско минато (на пр. реториката од типот „Одете во Албанија, ако сакате да учите на албански!“). Исто така, потсетил дека со оглед на состојбата во цела Македонија, погрешна е планираната изграба на црквата на плоштадот во Скопје, заедно со црквите и џамиите низ цела Македонија, но рекол дека ако се изјасни против црквата ќе биде сметан за нетолерантен Муслиман. Отуѓеноста во коалицијата ја гледа и во однос на нерегуларностите во процесот против 12-те осудени Албанци во случајот Сопот, за кои сака да се разрешат и да не бидат замрзнат случај кој ќе се отвора секогаш кога ВМРО ќе сака да врши притисок врз ДУИ. Кажал дека ВМРО било подготвено да преговара: да го врати случајот Сопот, ако ДУИ престане да го блокира предложениот закон за образование.

Ахмети рекол дека тој и Груевски дискутирале за сите овие работи на состанокот од 20 јануари, на кој Груевски се согласил дека коалицијата не функционира најдобро. Иако се договориле Адеми и Протогер да најдат решение на заедничкиот состанок на 25 јануари, ни тие не успеале да се договорат, но се согласиле дека комуникацијата меѓу ДУИ и ВМРО треба да се подобри преку повеќе средби со внатрепартиските лидери.

Ахмети му заблагодарил на амбасадорот за помош околу решавањето на проблемите. Рикер истакнал дека проблемот со јазикот во образованието не е од централно значење за интернационалната заедница, и дека Македонија треба да покаже зрелост за рационален дијалог. Тој се согласил дека планот за градење православна црква на плоштадот не е од нужно значење и дека инсистирањето на црквата го поткопало кредибилитетот на Владата во барањето интернационална помош за развојни проекти.

Ахмети соопштил дека имал прва приватна средба, иако задоцнета, средба со претседателот Иванов на 30 декември и дека се разговарало за вклучување двајца албански членови во кабинетот на Иванов и за проблемот со името. Иванов се согласил дека името останува централен проблем.

Wikileaks: Македонија ќе придонесе во Reintegration Trust Fund

Во депешата [10SKOPJE40], која се води под некласифицирана, а е испратена од скопската амбасада и напишана од амбасадорот Рикер на 28 јануари 2010 година, под наслов:

Македонија ќе придонесе во Reintegration Trust Fund
(MACEDONIA WILL CONTRIBUTE TO REINTEGRATION TRUST FUND)

Post conveyed REFTEL points to Mira Krajacik of the MFA's Office of Security Cooperation. Таа разговарала со министерот за надворешни работи Антонио Милошески, кој дал обврска дека Македонија јавно ќе го поддржи и ќе учествува во Авганистанскиот Trust Fund (Afghan Reintegration Trust Fund) на Лондонската конференција на 28 јануари 2010 година, но Милошоски не одредил за колку време.

Wikileaks: Македонија: Охридски рамковен договор

Депешата [10SKOPJE6] е испратена на 6 јануари 2010 од амбасадата во Скопје и е напишана од NAVRATIL, се води како некласифицирана UNCLASSIFIED, и има наслов:
Македонија: Охридски рамковен договор

Кратко резиме:
Веќе осум години Охридскиот рамковен договор е клучен инструмент за меѓуетничка хармонија во Македонија. Иако има нецелосна имплементација, се уште е активно средство за намалување на ризици од следен граѓански конфликт. Депешата дава информации за околностите кои довеле до потпишување на Охридскиот рамковен договор, кратко резиме на договорот и како тој се имплементира до денес.

Опсежна анализа на депешата:

Во 2000-та година расте тензијата меѓу етничките Албанци и етничките Македонци пред се во албанските села во северо-западна Македонија. Во јануари 2001 ситуацијата ескалира кога новоформираната ОНА (предводена од Али Ахмети) ја напаѓа полициската станица во Теарце, убивајќи еден полицаец, што доведува до судир меѓу ОНА и македонските безбедносни сили во февруари 2001 во Танушевци. Тоа доведува до поголем воен конфликт во летото 2001, во кој се проценуваат меѓу 100 и 200 мртви и повеќе од 170.000 раселени луѓе.

Во јуни 2001 двете страни постигнуваат договор за прекин на борбите и почнуваат мировни преговори во Охрид, со медијација на САД и ЕУ. Договорот е потпишан на 13 август 2001. НАТО ја разоружува ОНА, а мисијата на ОБСЕ во Македонија ја презема улогата да го надгледува спроведувањето на договорот.

Охридскиот рамковен договор се состои од 9 главни секции и 3 анекси: децентрализација на Владата, недискриминација, подеднаква етничка застапеност во јавните институции, реструктуирање на парламентарните процедури, употреба на јазиците, образование и право на изразување на својот идентитет.

Во годините што следеле, сите Влади во земјата успешно ги спровеле речиси сите делови од Охридскиот рамковен договор, освен во случајот со законот за употребата на јазиците, за кој некои интернационални набљудувачи и некои делови од Владата веруваат дека не е добро формулиран.

Wikileaks: Македонија: нов национален акциски план за решение со преостанатите бегалци од кризата во Косово

Депешата [09SKOPJE621] од 23 декември 2009 е испратена од амбасадата во Скопје, а напишана од Рикер, се води како некласифицирана и има наслов:

Македонија: нов национален акциски план за решение со преостанатите бегалци од кризата во Косово

Десет години по доаѓањето на речиси 350.000 бегалци во Македонија од Косовската криза, Владата на Р. Македонија заедно со УНХЦР Скопје работи на создавање решение за останатите околу 1.600 бегалци и баратели на азил, речиси сите етнички Роми. Во октомври Владата отворила центар за бегалци и донела национален акциски план за интеграција на бегалците до ноември, обезбедувајќи речиси еден милион евра за програмата во 2010. Иако продолжуваат плановите за интеграција, зголемен број бегалци сакаат да се вратат на Косово (од 50 годишно бројот е покачен на 300). Причината за тоа се гледа во независноста на Косово и зголемените интернационални фондови за помош. УНИХЦР Скопје развило стратегија за наоѓање решение на бегалците, а македонските закони за беглаци и баратели на азил се подобриле, со донесување на Новиот закон за бегалци во Парламентот, кој е според сите стандарди на ЕУ и ОН за азил и времена заштита.
Македонија е прва и речиси единствена земја во регионот која прифатила темелен пристап за интеграција на бегалците од Косово, според УНИХЦР Скопје, за разлика од други земји од регионот кои ги условиле идните дипломатски односи со Косово со враќањето на бегалците (Македонија ја признала независноста на Косово во октомври 2008 и воспоставила целосни дипломатски односи.) Дури изненадувачки, немало јавен или политички отпор кон планот, ниту планот за бегалците бил политизиран во земјата, и покрај значајниот буџетски чинител (од речиси 1 милион евра). Бил отворен интегративен центар во скопската населба Шуто Оризари во октомври. Владата се надева на финансиска помош и од интернационалната заедница за развој на центарот и натурализација на бегалците кои сакаат да останат. Сите овие настани се светла точка во меѓу-етничките односи на Балканот.

Wikileaks: Министерството за Правда за OPDAT (Office of Prosecutorial Development, Assistance, and Training)

Депешата [09ANKARA1794] е испратена од амбасадата во Анкара и се води како некласифицирана, а напишана е на 17 декември 2009 од тимот за логистика со наслов:

Министерството за Правда за OPDAT (Office of Prosecutorial Development, Assistance, and Training)

Кратко резиме:

Амбасадата во Анкара ќе биде домаќин на тридневна регионална работилница за контра-тероризам за Турција, Бугарија, Македонија, Албанија и Грција од 10 до 12 февруари 2010. Амбасадата во Анкара бара помош од амбасадите за да се осигура соодветно учество на настанот.

Опсежна содржина:

Министерството за правда на САД, OPDAT (Office of Prosecutorial Development, Assistance, and Training), ФБИ, Програмата за помош во интернационалните криминални истраги, (ICITAP) и НАТО центарот се спонзори на серија регионални работилници со фокус на контра-тероризмот и граничната сигурност, почнувајќи од февруари 2010 за источно медитеранските земји. Првата тридневна регионална работилница е закажана за 10-12 февруари 2010 во Анкара, Турција. Земјите учеснички поканети на настанот се: Турција, Албанија, Бугарија, Грција, Македонија и САД. Ова треба да биде првата од серија вакви работилници во сите пет земји од Источниот Медитеран. Идеално, учесниците на овој настан, би ги следеле и сите дополнителни сесии.

Ќе бидат поканети говорители за да дадат презентации и да ги водат дискусиите на врзани теми: трендовите во тероризмот, меѓу-гранични операции, биометрички средства за борба против криминалот, финансирање на тероризмот и криминал со документи. Конференцијата ќе биде организирана така што земјите учеснички ќе ги поделат своите искуства со другите земји, ќе понудат идеи како да се подобри соработката меѓу границите и како да се споделуваат информациите, особено во случаи на тероризам. Работилницата е замислена да понуди можности земјите да развијат посилни врски во борбата против криминалот, да развијат партнерства и да научат едни од други.

Секоја поканета земја треба да прати десет обвинители и law enforcement officers со искуство во областа на контра-тероризмот и граничната сигурност. Учесниците треба да понудат кратки презентации, врзани со нивните земји и најдобро е да знаат англиски.

Амбасадата во Анкара бара од амбасадите во Софија, Скопје, Тирана и Атина да ја испратат оваа покана до нивните министерства за правда.

Wikileaks: Неформалниот советник на Папандреу ја расветлува внатрешната динамика и регионалните предизвици на Владата на Грција

Депешата [09ATHENS1717] испратена од амбасадата во Атина на 20 декември 2009 година, а се води како доверлива (CONFIDENTIAL) е напишана од амбасадорот Speckhard и има наслов:

Неформалниот советник на Папандреу ја расветлува внатрешната динамика и регионалните предизвици на Владата на Грција

Американската амбасада во Атина ја дискутирала внатрешната динамика и клучните играчи во администрацијата на Папандреу, како и состојбата во Кипар и Турција со еден од неформалните советници на Папандреу. Советникот истакнал дека на Димитрис Друцас треба да му се даде повеќе време за да работи на проблемот со името на Македонија.

Wikileaks: Рикер позитивно ја оценува Република Македонија во борбата против трговијата со луѓе

Кратко резиме:

Депешата [10SKOPJE69] претставува опсежен извештај на американскиот амбасадор во Република Македонија, Филип Рикер, за трговијата со луѓе во Република Македонија. Оценката на Рикер за заложбите на Владата за борба против трговија со луѓе е позитивна.

Опсежна содржина на депешата:

Според Рикер, Владата останува доследна на борбата против трговија со луѓе, а високи владини функционери покажуваат активен интерес за оваа проблематика. Националната комисија за борба против трговијата со луѓе активно работи на превенција, казнување и заштита на жртвите. Според мислењето на амбасадорот Рикер, Македонија останува транзитна земја за шверц со емигранти. Интернационалната трговија со луѓе опаѓа, но има индикации дека Македонија е земја во која има жртви од трговијата со работна сила. Пријавен е случај со 370 емигрантски работници (пред се’ од Босна) кои станале жртви на трговијата додека работеле за српска компанија во Азербејџан, а некои од работниците биле Македонци. Македонските институции за борба против трговијата со луѓе стапиле во контакт со работниците и им понудиле помош. Сите наведени работници одбиле помош, повеќето од нив изјавиле дека не се жртви, а голем дел искажале желба повторно да се вратат во Азербејџан за работа во истата фирма. Македонските власти покажале професионалност и упорност во следењето на случајот.

Од внатрешната трговија со луѓе во периодот на извештајот се забележани случаи на сексуална експлоатација, често со знаење на членови на семејството или познаници. 157 лица биле интервјуирани од одговорните за трговија со луѓе во периодот на извештајот, и ним им е понудена помош. Повеќето од нив биле или странци во транзит кон западно -европските дестинации, или работеле како проститутки во баровите и ноќните клубови, а се откриени со полициски рации. Од нив шест биле малолетни лица, подведени под трговија од членови на семејството или од познаници. Најранливите групи за трговија со луѓе се сиромашните, необразованите, и жените од етничките заедници, особено Ромките. Оние што тргувале со нив биле најчесто мажи меѓу 20 и 50 години, типично за нив е дека не биле членови на организирани криминални групи и за првпат работеле со трговија со луѓе. Лажните бракови се идентификувани како честа тактика за прибирање жртви во трговијата со луѓе.

Многу владини функционери јавно зборуваат против трговијата со луѓе и се подготвени за активна борба против неа. Според амбасадорот Рикер, развиени се доста механизми за борба против трговијата со луѓе, а одвоен е и буџет за домашни прифатилишта на жртвите. Владата исто така константно го набљудува процесот со воведените мерки против трговијата со луѓе. Врз база на извештаите, Владата подготвила две бази на податоци: една на жртвите од трговијата со луѓе (во НРМ?), а другата за организаторите (во МВР).
Законите во Македонија забрануваат трговија со луѓе, не само за сексуална експлоатација, туку и за принудна работа, трговија со органи, порнографија, присилни бракови и нелегални усвојувања на деца. Македонската легислатива е целосно хармонизирана со Палермо Конвенцијата на Обединетите Нации од 2000-та година.
Нема случаи на вмешаност на високи лица од Владата во трговија со луѓе, ниту толерирање на трговијата со луѓе на кое било ниво. Но, има случаи на криумчарење луѓе кои се на транзит низ Македонија. На 1 јули, во координација со српските служби преку операцијата „Канис“, 13 луѓе во Македонија и еден повисоко рангиран вработен во Министерство за внатрешни работи биле уапсени и осудени за криумчарење азиски емигранти од Србија преку Македонија во Грција. На 25 август била спроведена операцијата „Бумеранг“ со која се уапсени припадници на граничната полиција и цариници за наводно земање поткуп на граничните премини: досега се покренати постапки против 57 гранични полицајци и 3 цариници, а постапки се водат против сите 60 осомничени.

Во Македонија нема идентификувано проблем на сексуален туризам што вклучува деца, ниту пак македонски граѓани се вклучени во сексуалниот туризам.

Македонија нуди формален степен на заштита на сведоците во високо рангирани случаи. Сведоците се заштитени во сигурни куќи и хотели и имаат 24-часовна полициска заштита. Македонија учествува во координациите против криумчарењето и трговијата со луѓе преку Иницијативата за Југоисточна Европа.
Македонските трупи учествуваат во ИСАФ мировната операција, но ниеден од војниците не учествувал во ниедна форма на трговија или експлоатација на жртви во трговијата со луѓе.

Македонија има прифатни центри за заштита на жртвите од трговијата со луѓе и со емигрантите. Прифатниот центар од буџетот добил 105.000 долари во 2009 година. За домашните жртви постои центар кој е заштитен од медиуми, а жртвите што ќе одбијат да живеат во прифатниот центар примат психолошка и социјална помош. Буџетот за социјална помош во 2009 бил околу 11 милиони долари. Исто така, Македонското министерство за внатрешни работи бара постојат тренинг на вработените за препознавање на потенцијалните жртви на трговијата со луѓе.

Wikileaks: Средбата од 14 декември 2009 на заменик секретарот Стаинберг (STEINBERG) со шпанскиот министер за надворешни работи Моратинос

Депешата [09STATE129193] од 17 декември 2009 со потекло од Министерството за внатрешни работи (Secretary of State) класифицирано како доверливо (CONFIDENTIAL) а потпишано од Клинтон, е со наслов:

Средбата од 14 декември 2009 на заменик секретарот Стаинберг (STEINBERG) со шпанскиот министер за надворешни работи Моратинос

Министерот за надворешни работи на Шпанија, Моратинос, побарал средба со заменик секретарот Стаинберг за да ја дискутира ситуацијата во Западен Балкан. Тој ја потврдил шпанската поддршка за Бутмирскиот процес (Butmir process) и побарал благослов од САД за предложената средба во Мадрид на босанските и регионалните лидери. Рекол дека Шпанија ќе заземе не-попречувачки однос кон Косово за време на шпанското претседателство со ЕУ во првата половина на 2010. Заменик секретарот на Америка ја подвлекол важноста на преговорите на босанските партии во Сараево, како и посветеноста на САД на интеграциите на Србија во Евро-атланските структури.

За време на средбата се зборувало за Македонија, и Министерот Моратинос рекол дека скоро имал средба со грчкиот премиер Папандреу, на која Папндреу укажал дека е подготвен да тргне кон решавање на проблемот со името со Македонија. Заменик секретарот Стаинберг потврдил дека слушнал такви извештаи и од други страни и дека премиерот Папандреу треба брзо да дејствува во спорот со името. Исто така сугерирал дека премиерот Папандреу и премиерот Груевски треба да работат еден со друг директно, без посредници. Рекол дека се надева дека двете страни ќе најдат решение, бидејќи се веќе направени мали чекори кон прогрес. Подвлекол дека ЕУ треба цврсто да застане во поддршка на евентуалното решение до кое би се дошло.